آموزش Excel - بخش چهارم

Excel بخش چهارم

آدرس دهی مطلق فرض کنید میخواهیم حقوق افراد یک اداره را حساب کنیم. حقوق با استفاده از فرمول زیر حساب میشود : حقوق پایه * 7% - حقوق پایه = حقوق حقوق پایه را در ستون B مینویسیم. برای محاسبه حقوق میتوانیم در سلول C1 فرمول B1-B1*7% را بنویسیم و برای تمام افراد Auto fill کنیم. در این حالت در حقیقت از آدرس دهی نسبی استفاده کرده ایم. ولی فرض کنید که درصد مالیات عوض شده و 10% شود. حالا باید دوباره فرمول جدیدی در سلول C1 نوشته و مجدد Auto fill کنیم. برای اینکه نخواهیم در هر بار عوض شدن درصد مالیات فرمول را عوض کنیم میتوانیم درصد مالیات را در سلول جدا نوشته و از آدرس آن در فرمول استفاده کنیم. پس مثلاً در سلول A1 عدد 7% را مینویسیم و در سلول C1 فرمول B1-B1*A1 را مینویسیم حال Auto fill میکنیم. ولی میبینیم که برای بقیه سلولها جواب همان حقوق پایه میشود. چرا؟ چون با آدرس دهی نسبی میخواهد عمل کند و چون در سلول C1 فرمول B1-B1*A1 بوده ، برای C2 فرمول B2-B2*A2 میشود که مقدار A2 صفر است. پس جواب همان مقدار حقوق پایه میشود. برای رفع این مشکل باید سلول A1 ثابت شود. یعنی در تمام فرمولها A1 در ستون حقوق پایه ضرب شود. در این حالت از آدرس دهی مطلق استفاده میکنیم. برای ثابت کردن سطر یا ستون در کنار حرف ستون یا عدد سطر علامت $ میگذاریم. اگر بخواهیم سلول را ثابت کنیم در کنار حرف ستون و عدد سطر هر دو علامت $ میگذاریم. یعنی در سلول C1 مینویسیم : B1-B1*$A$1 قالب بندی خانه ها در Excel در Excel این توانایی را داریم که قالب بندی یا فرمت یک سلول را تغییر داده و فرمت آن سلول را مثلاً تاریخ یا درصد یا زمان یا متن یا .... کنیم. همچنین میتوانیم دور سلول کادر بیاندازیم یا رنگ زمینه آنرا عوض کنیم. برای قالب بندی خانه ها در Excel مراحل زیر را طی میکنیم : روش اول : 1- انتخاب منوی Format 2- انتخاب گزینه Cells روش دوم : بر روی خانه های مورد نظرکلیک راست کرده و گزینه Format Cells را انتخاب میکنیم. با اجرای یکی ازسه روش بالا پنجره ای باز میشود که دارای Tab های زیر است : روش سوم : فشردن کلیدهای ctrl +1 الف - Number : توسط این Tab میتوانیم نوع اطلاعات ورودی را تعیین کنیم. این Tab شامل گزینه های زیر میباشد : - Sample : هر فرمتی را که انتخاب کنیم، بر روی محتوای سلول انتخابی نمایش میدهد. - Category : در این قسمت نوع داده را مشخص میکنیم که شامل انواع زیر میباشد : 1- General : این گزینه عددها را به صورت رشته ای از رقمهای متوالی و بدون هر گونه قالب بندی نشان میدهد. و اگر عددی در سلول جا نشودآنرا به صورت نمایی نشان میدهد. 2- Number : مقادیر را بصورت رشته ای از رقمهای متوالی نشان میدهد. در این حالت اگر عدد در سلول نگنجد سلول بزرگتر میشود. همچنین در این قسمت میتوانیم تنظیمات زیر را انجام دهیم : - Decimal Places : در این قسمت میتوانیم تعداد ارقام بعد از اعشار را تعیین کنیم. - Negative Number : در این حالت میتوانیم مشخص کنیم که عدد منفی به همان صورت نشان داده شود یا به رنگ قرمز یا سیاه با علامت منفی نشان داده شود. یا به رنگ قرمز بدون علامت منفی نشان داده شود. ( توجه داشته باشید که این گزینه فقط روی اعداد منفی عمل میکند. ) - Use 1000 Separator : اگر در کنار بگذاریم اعداد را سه رقم ، سه رقم از سمت راست این گزینه میگذارد. 3- Currency : مقادیر را همراه با سمبلجدا کرده و علامت (، ) پول رایج نشان میدهد. در این حالت میتوان تنظیمات زیر را انجام داد : - Symbol : نوع واحد پول را مشخص میکنید. در این قسمت واحد پول کشورهای مختلف نمایش داده شده و میتوانیم واحد دلخواه خود را انتخاب کنیم. - Negative Number : اعداد منفی چطور نمایش داده شوند. 4- Accounting : مانند حالت Currency است . این قالب بندی ، قالب بندی حسابداری میباشد و علامت پولی در منتهاالهیه سمت چپ آن نوشته میشود. 5- Date : تاریخ را با قالب بندی خاص تاریخ نشان میدهد. و ما میتوانیم انواع قالب بندی های تاریخ را دیده و انتخاب کنیم. مثلاً مدلی را انتخاب کنیم که فقط روز و ماه را نشان دهد. و یا مدلی را انتخاب کنیم که روز را به عدد و ماه را به حروف نشان دهد. 6- Time : زمان را با قالب بندی های خاص زمان نشان میدهد. انواع قالب زمانی در این قسمت وجود دارند. ما میتوانیم مدلی را انتخاب کنیم که ساعت را از 1 تا 12 با برچسب صبح و بعد از ظهر نمایش دهد و یا مدلی را انتخاب کنیم که ساعت را از 1 تا 24 نمایش دهد. و یا .... 7- Percentage : عددها را همراه با علامت درصد نشان میدهد. نکته در تمام قالب بندی ها بجز Percentage فرقی نمیکند که ابتدا اطلاعات را در سلول وارد کنیم یا اول قالب بندی را تنظیم کنیم. ولی در حالت Percentage اگر ابتدا عدد را نوشته و سپس فرمت را Percentage کنیم ، عدد را در 100 ضرب میکند. ولی اگر ابتدا فرمت را Percentage کنیم، و بعد عدد را بنویسیم، تغییری در عدد نمیدهد. 8- Fraction : مقادیر را بصورت عدد صحیح نشان میدهد که بدنبال آن نزدیک ترین کسر به مقدار واقعی ظاهر میشود. برای نوشتن یک عدد مخلوط کافی است ابتدا قسمت صحیح را نوشته سپس یک فاصله بدهیم و بعد صورت کسر را نوشته و بعد علامت (/) را بگذاریم و بعد مخرج کسر را بنویسیم. اگر عدد 6 5/10 را بنویسیم، پس از Enter کردن مقدار سلول 6 1/2 میشود. اگر بخواهیم همان مقدار اولیه باقی بماند، کافی است، در قسمت Fraction مقدار 3/10 را انتخاب کنیم. در این حالت نگاه میکند ببیند مخرج اصلی باید درچند ضرب شود تا مخرج انتخابی شود سپس صورت را هم در همان عدد ضرب میکند. 9- Scientific : مقادیر را با قالب بندی علمی نشان میدهد. 10- Text : مقادیر را به همان صورتی که وارد شده اند نشان میدهد. اگر فرمولی را به صورت متن قالب بندی کرده باشیم، Excel آن را به صورت متن نشان میدهد و مقادیر آنرا محاسبه نمیکند. (کاردرکارگاه 7 تمرین 8 تا 13 ) 11- Special : مقادیر را با استفاده از قواعد قالب بندی خاص ( مانند کد پستی ، کد پستی به اضافه چهار رقم، یا شماره تلفن، شماره تامین اجتماعی) نشان میدهد. مثلاً اگر در یک سلول یک شماره تلفن ( در حالت 10 رقمی) تایپ کنیم ، با انتخاب این فرمت به صورت قالب بندی تلفن در می آید. مثلاً اگر شماره IT (3116681184) را وارد میکنیم، به فرمت تلفن در آمده (1184-668 (311) ) و می فهمیم که 311 کد شهرستان ، 668 کد محله و 1184 شماره تلفن IT میباشد. 12- Custom : برای ایجاد یک قالب بندی جدید از این گزینه استفاده میکنیم که خارج از بحث ما میباشد. ب- Alignment : توسط این Tab میتوانیم جهت قرار گرفتن اطلاعات در سلول را تعیین کنیم. این Tab شامل قسمتهای زیر است : 1- Horizontal : محل قرار گرفتن افقی متن را تعیین میکند. این قسمت شامل گزینه های زیر است : • General : هم ترازی پیش فرض • Left : هم ترازی داده ها را به سمت چپ ( استفاده برای ارقام) • Center : هم ترازی داده ها در مرکز • Right : هم ترازی داده ها به سمت راست ( برای متون ) • Fill : تمام سلول را با متنی که در آن نوشته شده است ، پر میکند. • Justify : یک تراز مناسب برای سلول در نظر میگیرد . معمولاً برای زمانی است که اطلاعات در سلول نگنجد. • Center Across Selection : وسط متن را در وسط سلولهای انتخابی میگذارد. 2- Vertical : محل قرار گرفتن اطلاعات را بطور عمودی تنظیم میکند. این گزینه شامل قسمتهای زیر است : • Bottom : هم ترازی داده ها در پایین سلول • Top : هم ترازی داده ها در بالای سلول • Center : هم ترازی داده ها در وسط یا مرکز سلول • Justify : داده ها در داخل سلول هم تراز میشوند. ( بدین معنی که داده ها در داخل سلول بصورت مساوی جاسازی میشوند. مانند متون موجود در روزنامه ها ) 3- Orientation : شامل قسمتهای زیر است : • زاویه متن را نسبت به افق بوسیله ماوس میتوان تعیین کرد. • Degrees : زاویه متن را نسبت به افق بوسیله تایپ زاویه یا با کلید های Increase و Decrease تعیین کرد. 4- Text Control : شامل قسمتهای زیر است : • Wrap Text : اگر اندازه متن بیشتر از سلول باشد توسط این گزینه میتوان آنرا شکست. در نتیجه ارتفاع سطر افزایش می یابد. • Shrink to Fit : اگر اندازه متن از سلول بیشتر باشد با انتخاب این گزینه متن به اندازه ای کوچک می شود که در داخل سلول بگنجد. • Merge Cells : اگر اندازه متن از سلول بیشتر باشد میتوان سلولهایی را که متن اشغال کرده را انتخاب نمود و سپس در کنار این گزینه تیک زد. این عمل باعث میشود که این سلول ها بهم پیوسته و یک سلول شوند. ج- Font : توسط این قسمت میتوان نوع خط ، اندازه، رنگ و ... خطوط را تعیین نمود. این Tab شامل گزینه های زیر است : 1- Font : در این قسمت نوع خط را تعیین میکنیم. 2- Font Style : در این قسمت میتوانیم تعیین کنیم که خط کج ( Italic) یا تو پر(Bold) یا کج و تو پر (Bold Italic) و یا معمولی (Regular) باشد. 3- Size: در این قسمت سایز قلم را تعیین میکنیم. 4- Underline: در این قسمت میتوانیم تعیین کنیم که زیر متن خط کشیده شود یا نه. و نوع خط را تعیین میکنیم. • None : خط نمیکشد. • Single : خط تکی زیر متن میکشد. • Double : دو خطی زیر متن میکشد. • Single Accounting : تک خط زیر کشیده ترین حرف کشیده میشود.( یعنی تمام حروف بالای خط نوشته میشوند.) • Double Accounting : دو خطی زیر تمام حروف و زیر کشیده ترین حرف کشیده میشود. 5- Color : در این قسمت رنگ خطوط را متن را تعیین میکنیم. 6- Effect : شامل قسمتهای زیر است : • Strike Through : بر روی متن خط میکشد. • Super Script : برای بالا نویسی استفاده میشود. اگر بخواهیم A2 بنویسیم کافی است A2 را نوشته . سپس 2 را انتخاب کنیم و این گزینه را فعال کنیم. • Sub Script : برای زیر نویسی استفاده میشود. 7- Preview : پیش نمایشی از انتخابات را نشان میدهد. د- Border : توسط این Tab میتوانیم حاشیه بندی انجام دهیم. که شامل قسمتهای زیر است : 1- Style : در این قسمت نوع خط حاشیه را مشخص میکنیم. 2- Color : در این قسمت رنگ حاشیه را مشخص میکنیم. 3- Presets : در این قسمت محل خطوط را مشخص میکنیم. • None : حاشیه نمیگدارد. • Outline : دور سلولها حاشیه میگذارد. • Inside : داخل سلولهای انتخابی را حاشیه میگذارد. 4- Border : در این قسمت میتوانیم تعیین کنیم که کدام قسمت از سلول حاشیه داشته باشد. نیز میتوانیم تعیین کنیم که فقط سمت چپ سلول خط بیفتد و یا فقط بالا و یا پایین سلول حاشیه داشته باشد. نکته برای انداختن حاشیه ابتدا رنگ و نوع خط را تعیین میکنیم و سپس بر روی Icon های مورد نیاز برای افتادن حاشیه Click میکنیم. هـ - Patterns : در این قسمت میتوانیم رنگ زمینه را تعیین کنیم. که شامل گزینه های زیر است : • Color : در این قسمت رنگ مورد نظر را انتخاب میکنیم. • Pattern : در این قسمت میتوانیم از الگوها ( هاشورها) استفاده کنیم. همچنین رنگ هاشور را تعیین کنیم. حذف قالب بندی سلولها : همانطور که در فصل سوم گفته شد برای پاک کردن قالب بندی سلول کافی است سلول یا سلولهای مورد نظر را انتخاب کرده سپس از منوی Edit زیر منوی Clear ، گزینه Formatting را انتخاب میکنیم. توسط این دستور می توانیم اعمال ریاضی، منطقی و دیگر توابع را بر روی داده ها داشته باشیم. برای استفاده از توابع به یکی از روشهای زیر عمل میکنیم : روش اول : 1- بر روی Paste Function , Icon ( )کلیک می کنیم. 2- در پنجره باز شده در قسمت Function Category نوع تابع را مشخص می کنیم. کلیه توابع در 8 دسته طبقه بندی شده اند. در دسته All همه توابع قرار دارند و در دسته Most Recently Used توابعی که به تازگی از آنها استفاده شده است قرار دارند. اگر گروه تابع را ندانیم میتوانیم آنرا در All پیدا کنیم. 3- در قسمت Function name تابع را مشخص می کنیم. 4- در پنجره ای که باز می شود به دو طریق می توانیم عمل کنیم: الف : در کادر Number 1 ،محدوده آدرس اعداد را وارد کنیم. برای وارد کردن محدوده آدرس کافی است ابتدا آدرس اولین خانه محدوده را وارد کرده سپس عملگر آدرس ( : ) را تایپ کنیم و بعد آدرس آخرین سلول محدوده را وارد کنیم. همچنین میتوانیم بر روی Collapse Dialog این کادر کلیک کرده و محدوده را با Drag انتخاب کنیم. ب : در هر کادر یک آدرس وارد کنیم. برای این کار در کادر اول آدرس اولین سلول را تایپ کرده. بر روی کادر دوم کلیک کرده ،آدرس دومین سلول را تایپ میکنیم. و الی آخر .... معمولاً زمانی از این روش استفاده میکنیم که سلولها پراکنده باشند. 5- OK را می زنیم. روش دوم : 1- منوی Insert را انتخاب می کنیم. 2- زیر منوی Function را انتخاب می کنیم. 3- بقیه مراحل مانند مرحله 2 به بعد روش اول است. روش سوم: 1- در خانه تابع را همراه با آرگومانهای آن تایپ می کنیم. ( توابع و آرگومانهایش در قسمت بعد توضیح داده شده اند. ) 2- اگر قبل از آن = گذاشته باشیم که Enter می کنیم در غیر این صورت بر روی = در نوار فرمول Click می کنیم. روش چهارم: 1- در یک خانه (خانه ای که می خواهیم حاصل نوشته شود) علامت = را تایپ می کنیم یا علامت = در خط فرمول را می زنیم. 2- در کادر اول نوار فرمول ( Name Box ) توابع ظاهر می شوند، کافی است بر روی drop down آن Click کنیم تا همه توابع را ببینیم. تابع مورد نظر را انتخاب می کنیم. 3- بقیه مراحل مانند مرحلة 4 به بعد روش اول است. چند تابع معروف 1- تابع مجموع (SUM ) : برای فعال کردن این تابع یا آنرا تایپ کرده یا به یکی از روشهای گفته شده در بالا عمل می کنیم. در پنجره Function Category گروه Math & Trig را انتخاب می کنیم و در پنجره Function name ،SUM را انتخاب می کنیم فرمت کلی این دستور به شکل زیر است: ( از این دو فرمت زمانی که بخواهیم فرمول را تایپکنیم استفاده میکنیم. ) 1- SUM -number 1 : number 2 2- SUM -number 1;number2;.. نکته معمولاً برای زمانی که اطلاعات در سلولهای مجاور باشند از فرمول اول و اگر اطلاعات در سلولهای غیر مجاور و پراکنده باشند از فرمول دوم استفاده میکنیم. 2- تابع میانگین(Average ) : از این تابع برای محاسبة میانگین استفاده میشود .این تابع جزء گروه Statistical است. شکل کلی آن بصورت زیر است : 1- Average - number 1 ; number 2 ;... 2- Average - number 1 : number 2 3- تابع ماکزیمم (Max): ‌از این تابع برای پیدا کردن ماکزیمم چند مقدار استفاده میکنیم : این تابع نیز جزء گروه Statistical است. و شکل کلی آن به صورت زیر است : 1- Max - number 1 ; number 2 ; …. 2- Max - number 1 : number 2 4- تابع مینیمم (Min) : از این تابع برای محاسبة میانگین اعداد استفاده می شود و جز توابع گروه Statistical میباشد. شکل کلی آن به صورت زیر است : 1- Min - number 1 ; number 2 ; …. 2- Min - number 1 : number 2 5- تابع شمارنده (Count) : از این تابع برای شمارش تعداد خانه های پر شامل اعداد استفاده میشود . این تابع نیز جز توابع گروه Statistical میباشد و فرم کلی آن به صورت زیر است : 1- Count - value 1 ; value 2 ; …. 2- Count - value 1 : value 2 6- تابع Round : از این تابع برای گرد کردن اعداد استفاده می شود و جز توابع گروه Math & Trig می باشد و شکل کلی آن به صورت زیر است : Round - number 1 ; num_digits قسمت Number برای معرفی عدد و قسمت Num_digits معرف تعداد ارقامی است که باید گرد شوند،‌ Excel هنگام گرد کردن نگاه به اولین رقم بعد از رقم حذفی می کند اگر کوچکتر از 5 بود که خود اعداد را می نویسد ولی اگر بزرگتر از 5 بود یک رقم به آخرین رقمی که میماند اضافه می کند. Auto sum : توسط این دستور می توانیم تعدادی خانه را با هم جمع کنیم در این حالت کافی است در خانه ای Click کنیم، Excel خانه های در محدودة خانة انتخابی ما را در نظر می گیرد و مجموع آنها را حساب می کند و خانه های انتخابی را به ما نشان می دهد. اگر این خانه ها مورد نظر ما نبودند، خودمان محدوده را انتخاب می کنیم. برای فعال کردن این دستور کافی است آیکون Auto sum ( ) را از نوار ابزار Standard انتخاب کنیم.